Spiral Dynamics als drijvende kracht voor verandering
Spiral Dynamics is een krachtig diagnose-instrument voor mensen, teams en organisaties. Het geeft inzicht in menselijke bewustzijnsontwikkeling, gedrag en veranderprocessen. Om de dynamiek tussen mensen te kunnen begrijpen, is het nodig om te kijken naar drijfveren die dit gedrag aansturen. Zo kun je onderzoeken wat ieders individuele drijfveren zijn en hoe deze in persoonlijke- en werkcontext tot uiting komen. Op teamniveau geeft het je inzicht in wat teamleden drijft en hoe dynamieken ontstaan. Op organisatieniveau helpt het bij vragen als: ‘Waar staan we nu?’, ‘waar willen we naar toe als organisatie?’ en ‘hoe gaan we dit doen?’. Het geeft inzicht in hoe en waarom besluiten worden genomen.
Figuur 1. Spiral Dynamics model
Een belangrijk thema in organisaties is verandering. Of het zich nu intern of extern afspeelt, veel veranderingen hebben betrekking op het gedrag van de mensen in de organisatie. Er moet bijvoorbeeld beter worden samengewerkt, er moet meer aandacht komen voor resultaten, of mensen moeten vaker aangesproken worden. Verandering vindt bij mensen plaats binnen bepaalde persoonsgebonden kaders. Binnen die kaders zijn het de waarden, oftewel drijfveren, van mensen die een rol spelen. Met Spiral Dynamics wordt het DNA-patroon van deze waarden zichtbaar gemaakt. Dit patroon is ontwikkeld vanuit onderzoek naar basisbehoeften, persoonlijkheid, waarden en organisatie- en groepscultuur. Het is bepalend voor de manier waarop wij functioneren en hoe wij reageren op wisselende situaties. Het is de bron van ontwikkelingen en de verklaring voor de aanwezige dynamiek in mens, team en organisatie. Ontwikkelingen gaan van nature van laag naar hoog, maar bij spanning of stress schakelen mensen terug naar lager liggende drijfveren. In onderstaand figuur worden alle waardensystemen uitgebreider omschreven.
Figuur 2. Spiral Dynamics waardensystemen
Ieder mens, team of organisatie bevat een van de waardesystemen meer of minder. Het kan dus bijvoorbeeld zo zijn dat gedrag in een team afkomstig is van verschillende drijfveren. Bijvoorbeeld wanneer de een samenwerkt voor succes (oranje), met een ander die vooral veiligheid zoekt (paars), kan dit leiden tot een onveilige situatie waarbij geen successen bereikt worden. Vaak is de bron van conflicten onbegrip in elkaars drijfveren. Inzicht in deze drijfveren bieden oplossingen voor problemen en conflicten. Ze zijn de drijvende kracht achter verandering en ontwikkeling.
Domi Lambregts over haar ervaringen met Spiral Dynamics
Domi begeleidt al bijna 30 jaar mensen, teams en organisaties. Ze is momenteel trainer van de Incompany training Spiral Dynamics Integral van Alba-academie. In 2006 is ze opgeleid in Spiral Dynamics. Ze zegt: “Net als veel mensen die ik spreek, vroeg ik me regelmatig af waarom het zo moeilijk is om in vrede te leven op deze planeet. Wat is de werkelijke oorzaak van alle vijandigheid en frictie? Is dit onontkoombaar? Hoe kunnen we constructief leren samen leven en samen werken? Toen ik zelf de training volgde in 2006 begon ik te begrijpen hoe de evolutie van bewustzijn doorwerkt in mens en cultuur. Er viel voor mij zoveel op zijn plek! Ik begrijp nu waarom alle kinderen uit mijn gezin van herkomst zo verschillend in het leven staan, hoewel we uit hetzelfde nest voortkomen; hoe criminaliteit zo snel heeft kunnen groeien in Nederland; door welke waarden koning Willem Alexander wordt aangestuurd; waarmee hij zich onderscheidt van zijn moeder en wat er nodig is voor een gezonde ontwikkeling van teams en organisaties. De waardespiraal bleek geen oppervlakkige theorie, maar bood diep inzicht in hoe bewustzijn evolueert in de mensheid. Van die inzichten maak ik dagelijks gebruik. Het stuurt een nieuw soort leiderschap aan dat in principe voor iedereen toegankelijk is.”
Een voorbeeld uit de praktijk
“Voorafgaand aan een coachtraject met het managementteam van een conferentieoord liet ik iedere deelnemer eerst een Spiral Dynamics test aanvragen. Met de resultaten van de tests in de hand kwamen de verschillen in beeld ten aanzien van de onderliggende waarden die ieder van hen aanstuurden. Hoewel ze zich allemaal bijzonder betrokken voelden bij de doelen en belangen van de organisatie, waren er duidelijke verschillen in prioriteit. Natuurlijk waren de rollen zo verdeeld dat ieders interesse en talent goed werd ingezet. Maar toch was er wel eens wrijving. Annemieke bijvoorbeeld hechtte veel waarde aan vernieuwing en het gezicht naar buiten. Het belangrijkste aandachtspunt van Marco was een gezonde financiële balans en een heldere organisatiestructuur. En Frederike hield keer op keer een pleidooi voor de kracht van een goede onderlinge samenwerking en voor verbetering van de communicatie. Ze konden botsen over de richting waarin de organisatie zich toe moest bewegen, maar ook over korte termijn prioriteiten. Doordat er tijdens de training bewustwording ontstond over de individuele verschillen in oriëntatie en ze de kracht van ieders oriëntatie leerden waarderen, kon gezamenlijk gezocht worden naar een inclusieve benadering. Ze begrepen dat een gezonde versie van alle waarden van belang was voor een gezond geheel. De samenwerking heeft hierdoor een enorme impuls gekregen. Dit had vervolgens een transformerende doorwerking op organisatie als geheel.”
De training Spiral Dynamics Integral is aan te vragen als Incompany training op eigen locatie of bij Alba-academie.
Comments are closed.